Savremen način života, konzumacija industrijski prerađene hrane, stalna izloženost stresu, kao i klimatske promjene dovode do značajnih promjena u čovjekovom imunom sistemu, što dodatno povećava rasprostanjenost alergija. Proljeće, kao najljepše godišnje doba, kada se budi priroda, bude se i alergije, a to će nam najbolje potvrditi ljudi koji imaju problem sa sezonskim alergijama. Procjenjuje se da oko 8% svjetske populacije ima problem sa alergijom na različite alergene.

Šta su alergije?

Alergije predstavljaju reakciju našeg imunog sistema na alergen iz prirode. Iako je proljeće godišnje doba koje je karakteristično za alergije, ipak sezonske alergije počinju u kasnu zimu kada cvjeta drveće i traju sve do septembra, kada je najveći uzročnik alergija korov (ambrozija). Kod osoba koje imaju sklonost, alergeni aktiviraju proizvodnju IgE antitijela.

Mastociti su ćelije koje predstavljaju dio našeg imunog sistema i oni na sebi nose histamin i ostale medijatore zapaljenske reakcije. Pod uticajem IgEantitijela, mastociti se aktiviraju i oslobađaju histamin i to najčešće u sluzokožama nosa, grla, sinusa, respiratornih puteva i očiju. Upravo, to je glavni razlog zašto su osnovni simptomi alergija kijavica, zapušenost nosa, pojačana sekrecija iz nosa, grebanje u grlu, suv i nadražajan kašalj, poteškoće u disanju (alergijska astma), crvenilo i suzenje očiju (alergijski konjuktivitis).

Umor je takođe jedan od osnovnih simptoma, a razlog tome je narušen kvalitet sna kod ljudi koji se bore sa alergijama. Ovo su vrlo česti simptomi, koji narušavaju kvalitet života svakog čovjeka koji pati od sezonskih alergija, a traju sve dok je alergen prisutan u okruženju.

Veoma je teško izbjeći alergene, zato se pacijentima savjetuje da jačaju svoj imuni sistem prije početka sezone alergija, kako bi se što lakše izborili sa ovim stanjem.

Šta je alergijski rinitis?

Jedan od najčešćih oblika sezonskih alergija je alergijski rinitis. Alergijski rinitis predstavlja hronično, inflamatorno oboljenje sluzokože nosa koje je nastalo kao posljedica prisustva nekog alergena. Može se podijeliti na sezonski i cijelogodišnji, a može biti i kombinacija oba oblika. Simptomi alergijskog rinitisa su kijavica, svrab u nosu, pojačana sekrecija iz nosa, otežano disanje. Vrlo često je alergijski rinitis praćen i očnim simptomima alergije kao što su svrab, crvenilo, peckanje i suzenje očiju. Dijagnozu postavlja ljekar na osnovu kožne alergološke probe na inhalacione alergene, određivanja specifičnih antitijela u serumu, kao i na osnovu izgleda nosne sluznice (otečena i plavičasta nosna sluznica sa sekretom karakterističnog izgleda).

Terapija kod alergija

Postoje tri tipa terapije u liječenju alergija:
• Izbjegavanje alergena
• Upotreba lijekova
• Imunoterapija

O izbjegavanju alergena smo već govorili u ovom tekstu, to podrazumjeva uklanjanje alergena iz sredine koja Vas okružuje. Takođe, savjetuje se provjetravanje prostorija uveče, umjesto ujutro, jer je mnogo veća koncentracija polena u jutranjem periodu, kao i ispiranje nosne sluznice fiziološkim rastvorom, kako bi se smanjila koncentracija alergena u nosnoj sluznici, a samim tim i mogućnost dolaska toga istog alergena u donje disajne puteve, te ćemo na taj način smanjiti simptome i komplikacije alergijske reakcije.

Farmakološka terapija alergija

Što se tiče farmakološke terapije, takav vid terapije ljudi ne smiju da uzimaju na svoju ruku, prethodno je neophodno da se posavjetuju sa stručnim licem, ljekarom ili farmaceutom. Kakva će terapija biti u konačnici, zavisi od više faktora.

Najčešće korišćeni lijekovi u terapiji sezonskih alergija su:
• Antihistaminici, lijekovi koji inhibiraju histaminske (H1) receptore, te na taj način pružaju simptomatsko olakšanje atopijskih i alergijskih poremećaja.
• Stabilizatori mastocita, lijekovi koji sprječavaju otpuštanje histamina, najčešće su dostupni u obliku kapi za oči i sprejeva za nos.
• Nazalni kortikosteroidi, smanjuju otok nosne sluznice, što rezultuje smanjenjem nosne sekrecije i olakšava disanje, upotrebljavaju se kratkoročno da ne bi doveli do neželjenih efekata.
• Lokalni kortikosteroidi, formulisani su u obliku masti i kremova, ublažavaju crvenilo, osip i svrab na koži, aplikuju se u tankom sloju, samo na promjene na koži (male površine), ograničen broj dana.
• Sistemski (oralni) kortikosteroidi, propisuju se kod težih oblika alergija, kada ostali vidovi terapije nisu dali efekat. Mogu izazvati ozbiljne neželjene efekte, tako da je njihova primjena moguća samo uz nadzor ljekara.

Nefarmakološko tretiranje alergija

Pored farmakološke terapije postoje brojni prirodni preparati, kao i suplementi koji mogu olakšati simptome sezonskih alergija, a to su:

– Crni kim djeluje kao antioksidans i antiinflamator (smanjuje mogućnost nastanka zapaljenske reakcije). Jedna je od najpoznatijih biljaka u istoriji medicine, a njena ljekovita svojstva počinju naučno da se istražuju tek prije 60 godina. U poslednje vrijeme je objavljen veliki broj studija koje potvrđuju pozitivan efekat crnog kima na veliki broj oboljenja. Dokazano je da oralno uzimanje ulja crnog kima u kombinaciji sa još nekim supstancama, kao što je vitamin E eliminiše simptome alergijskog rinitisa i polenske groznice.

– Divlji origano je biljka koja zauzima vodeće mjesto na listi prirodnih antibiotika i antiseptika. Aktivna suspstanca karvakrol čini ovu biljku snažnim antioksidansom, dok rozmarinska kiselina doprinosi tome da divlje origano ima ulogu i prirodnog antihistaminika, kao i antiinflamatora. Može se preporučiti kod polenskih alergija.

– Đumbir, dokazano je da ekstrakt đumbira pokazuje najveći antialergijski potencijal od svih biljaka, posebno je značajna njegova primjena kod alergijskog rinitisa. Postoji studija koja pokazuje bolju efikasnost đumbira od lijekaloratadin u liječenju alergijskog rinitisa, jer đumbir ne izaziva pospanost, sedaciju, umor i vrtoglavicu (ovo su sve neželjeni efekti loratadina-antihistaminika).

– Vitamin C smanjuje simptome alergijskog rinitisa i upalu gornjih disajnih puteva. Pored toga, vitamin C je snažan antioksidans, tako da ima veoma značajan uticaj u jačanju imunog sistem, a i prirodni je antihistaminik, za razliku od lijekova, vitamin C ne blokira receptore za histamin, nego smanjuje produkciju histamina. Obzirom da spada u grupu vitamina koje se rastvaraju u vodi (hidrosolubilan vitamin) i naš organizam ga ne produkuje, potrebno ga je svakodnevno unositi kroz hranu ili suplemente.

– Preparati kalcijuma su takođe važni jer kalcijum smanjuje oslobađanje histamina.

– Cink ima ključnu ulogu u održavanju mnogih biohemijskih i fizioloških procesa. Adekvatan unos cinka je neophodan za pravilan imuni odgovor, pa je studijama potvrđeno da smanjen nivo cinka imaju osobe koje boluju od alergijskih, inflamatornih oboljenja, uključujući atopijski dermatitis, alergijsku astmu, kao i alergijski rinosinusitis. Prema tome, zaključujemo da postoji veza između nivoa cinka u organizmu i alergijskih, inflamatornih oboljenja, dakle osobe koje imaju normalanu koncentraciju cinka u organizmu imaju manju mogućnost da obole od ovih oboljenja.

Black Garlic Immuno Active je prirodna formula koja u svom sastavu ima 8 aktivnih sastojaka. Ključ borbe protiv alergija je u podizanju imuniteta. Na potpuno prirodan i bezbjedan način, Black Garlic Immuno Active kapsule pripremaju Vaš organizam da se izbori sa alergijama, da blaže reaguje na alergene i postepeno povećavaju otpornost organizma na njih.

magistar farmacije Radojka Kostić