Lavanda
Lavandula angustifolia – Lamiaceae
Lavanda je višegodišnja, zeljasta biljka. Stablo jer razgranato, listovi su prosti, linearni, prekriveni mehaničkim dlakama, sivo-zelene boje. Cvjetovi su sakupljeni u dihazije, svi dijelovi cvijeta su prekriveni žljezdanim ljuspama. Plod je merikarp, sastavljen od četiri orašice. Rasprostranjena je u mediteranskom području, na kamenitom, krečnjačkom zemljištu.
Kao ljekoviti dio biljke, koristi se osušen, nepotpuno razvijen cvijet samonikle ili gajene lavande. U cvijetu lavande nalazi se 1.5-3% etarskog ulja. Najvažniji sastojci su linalol, linalilacetat, limonen, cineol, kamfor. Lavanda je biljka koja je bogata i taninima.
Etarsko ulje lavande se dobija destilacijom pomoću vodene pare iz svježih cvjetova ili komplentne cvasti. Etarsko ulje lavande je odgovorno za sedativno djelovanje lavande. Lavanda je biljka koja može da se koristi za neutralisanje gasova i nadutosti. Upotreba ove biljke se preporučuje kod poremećaja raspoloženja, zamora i nesanice. Dokazano je da je posebno korisna u tretmanu nesanice kod žena nakon porođaja. Takođe, povoljni efekti primjene zabilježeni su i kod različitih digestivnih problema, kao što su loše varenje, grčevi, nadutost. Lavanda se može koristiti i za izradu preparata za lokalnu primjenu, kao što su preparati za poremećaje periferne cirkulacije, zato što se lavanda smatra blagim rubifacijentom. Etarsko ulje lavande našlo je veliku primjenu i u kozmetičkoj industriji, za izradu različitih kozmetičkih preparata (seruma, parfema, krema).
Upotreba etarskih ulja i njihovih komponenti poznata je od davnina u tradicionalnoj medicini i aromaterapiji. Neuroprotektivni i anti-aging potencijali etarskih ulja bili su predmet mnogih naučnih istraživanja, među njima se našlo i etarsko ulje lavande, za koje su dokazana pomenuta djelovanja. Dokazano je da lavanda ima veoma značajan efekat u prevenciji i kao pomoć u tretmanu Alchajmerove bolesti i demencije, ali i na druga patofiziološka stanja kao što su psihijatrijski poremećaji poput anksioznosti i depresije, potom kognitivne hipofunkcije.
Reference
- Neuroprotective and Anti-Aging Potentials of Essential Oils from Aromatic and Medicinal Plants
- Essential Oils as Treatment Strategy for Alzheimer’s Disease: Current and Future Perspectives
- Phytopharmaceutical treatment of anxiety, depression, and dementia in the elderly: evidence from randomized, controlled clinical trials